Badanie ankietowe młodych kierowców
Przedstawiamy wyniki badania przeprowadzonego wśród licealistów w trakcie debaty poświęconej bezpieczeństwu w ruchu drogowym. Badanie ankietowe miało na celu sprawdzenie świadomości i postaw młodych ludzi w stosunku do różnych zachowań na drodze. Przedsięwzięcie przeprowadzili policjanci z Wydziału Ruchu Drogowego KWP w Katowicach przy współpracy z Zespołem Psychologów.
Celem badania ankietowego było:
- zdiagnozowanie roli rodzica w kształtowaniu postaw w ruchu drogowym;
- scharakteryzowanie postaw młodych ludzi – uczestników ruchu drogowego wobec regulacji i przepisów drogowych;
- sprawdzenie skłonności do podejmowania przez młode osoby ryzyka w ruchu drogowym.
Ankieta, zawierająca 8 twierdzeń, miała charakter anonimowy. Zadanie respondentów polegało na ustosunkowaniu się do zagadnień, zaznaczając odpowiedź tak lub nie.
WYNIKI BADANIA
Ankieta została wypełnona przez 178 licealistów, zarówno kobiet, jak i mężczyzn w wieku od 16 do 20 lat. Tylko 26 osób, to osoby posiadające prawo jazdy, z niespełna rocznym doświadczeniem w prowadzeniu pojazdu.
Uzyskane odpowiedzi:
1. Mój ojciec/matka jest dobrym kierowcą.
Tak - 163 Nie -14 Bez odpowiedzi - 1
2. Dobrzy kierowcy jeżdżą szybko.
Tak - 42 Nie - 134 Bez odpowiedzi - 2
3. Ograniczenia prędkości "zniewalają" kierowcę.
Tak - 42 Nie - 134 Bez odpowiedzi - 3
4. Dzięki ryzykownym zachowaniom na drodze można wiele się nauczyć.
Tak - 75 Nie - 103 Bez odpowiedzi - 0
5. Największym problemem na drodze są kierowcy jażdżący zbyt wolno.
Tak - 62 Nie - 115 Bez odpowiedzi - 1
6. Podejmowanie ryzyka na drodze wymaga dużej sprawności.
Tak - 133 Nie - 34 Bez odpowiedzi -1
7. Dobrzy kierowcy jeżdżą zgodne z przepisami.
Tak - 155 Nie - 22 Bez odpowiedzi - 1
8. Kierowcy jeżdżący pod wpływem alkoholu/narkotyków stanowią zagrożenie na drodze.
Tak - 174 Nie - 1 Bez odpowiedzi - 0
Rola rodzica w kształtowaniu postaw w ruchu drogowym.
Zdecydowana większość badanych uważa swoich rodziców za dobrych kierowców.
Rodzice są w tej dziedzinie autorytetem dla młodych ludzi, to oni modelują zachowania swoich dzieci. Analiza wyników sugeruje, że to właśnie rodzic powinien dawać dobry przykład, ponieważ jest pierwszym nauczycielem swojego dziecka, także w dziedzinie jego bezpieczeństwa. Pierwszy rok nauki jazdy jest bardzo istotym w kształtowaniu nawyków. Im wcześniej rodzice zaprezentują dobre wzorce, tym większa szansa, że dziecko poradzi sobie w ryzykownych sytuacjach, których doświadcza i będzie doświadczać przez następne lata.
Postawy młodych ludzi – uczestników ruchu drogowego wobec regulacji i przepisów drogowych
Odpowiedzi na pytania nr 2, 3, 7, 8 wskazują, że młodzi ludzie mają dużą świadomość konieczności przestrzegania przepisów. Wiedzą, że należy stosować się do obowiązujących przepisów, w tym ograniczeń prędkości. Nie utożsamiają dobrego kierowcy z szybką jazdą, świadomi są zagrożeń wynikających z prowadzenia samochodu pod wpływem alkoholu, czy też narkotyków. Są krytyczni wobec tego rodzaju zachowań.
Skłonność do podejmowania ryzyka przez młode osoby w ruchu drogowym.
Odpowiedzi na pytania nr 4, 5, 6 pokazują stosunek ludzi młodych do zachowań ryzykownych. Oceniają je jako wymagające dużych umiejętnośći i sprawności oraz umożliwiające zdobycie doświadczenia.
Młodzieńczy egocentryzm, który jest naturalną postawą w wieku dojrzewania, skłania ludzi młodych do podejmowania zachowań mających na celu podniesienie własnej samooceny i statusu w grupie rówieśniczej.
Reasumując, w tej grupie wiekowej podejmowanie zachowań ryzykowych może być jednym ze sposobów zaspokojenia wyżej wymienionych potrzeb.
Ponadto w okresie dorastania charakterystycznym jest niedostatecznie wykształcona umiejętność oceny ryzyka. Istnieje ścisły związek miedzy decyzją o ryzykownym zachowaniu a jego oceną. Decyzja ta jest bowiem funkcją wielkości zagrożenia spostrzeganego przez kierowcę i jego wiary, że z posiadanymi umiejętnościami jest w stanie w sposób bezpieczny poradzić sobie z tym zagrożeniem.
WNIOSKI:
- Rodzic jest autorytetem dla swojego dziecka.
- Rodzice mają ogromny wpływ na kształtowanie postaw swoich dzieci w ruchu drogowym.
- Rodzice prezentując odpowiednie wzorce mają wpływ na bezpieczeństwo w ruchu drogowym swoich dzieci.
- Rodzice powinni nie tylko sprawować funkcje modelującą, ale i kontrolną.
- Młodzi ludzie świadomi są zagrożeń wynikających z łamania przpisów drogowych.
- Młodzi ludzie są krytyczni wobec postaw niezgodnych z obowiązującymi regulacjami.
- Młodzi ludzie nie oceniają zachowaniach ryzykownych na drodze jako niebezpiecznych.
- Zachowania ryzykowne młodzieży na drodze nie muszą wynikać z chęci łamania zasad i norm, ale z chęci zaspokojenia emocjonalnych potrzeb naturalnych dla tego okresu rozwojowego.