Nie ułatwiajmy życia przestępcom
Wchodząc w sylwestrowo-noworoczny nastrój, nie daj się okraść przestępcom grasującym w sieci i w realnym świecie. Pochłonięci gorączką zakupów przed imprezami towarzyskimi, często tracimy czujność. Chwila nieuwagi może doprowadzić do poważnych kłopotów. Noworoczny czas sprzyja bowiem naszej nieuwadze i podejmowaniu decyzji pod wpływem emocji.
Policjanci przypominają, aby uważać na świąteczno-noworoczne oszustwa, wyłudzenia danych, fałszywe sklepy internetowe oraz na kieszonkowców. Popularność internetowych zakupów otworzyła furtkę możliwości dla przestępców internetowych, a popularność centrów handlowych dla kieszonkowców.
Najpopularniejsze metody oszustów w sieci:
Phishing
czyli wysyłanie fałszywych wiadomości SMS, jest jednym z najbardziej popularnych ataków hakerskich. Choć na co dzień jesteśmy na takie działanie dość wyczuleni, w okresie świąteczno-noworocznym kolejny SMS od kuriera nie wzbudza podejrzeń. Prośba o potwierdzenie adresu dostawy, informacja o nadejściu przesyłki (awizo) czy link do śledzenia jej statusu lub prośba o dokonanie dopłaty do przesyłki (zwykle niewielka kwota np. 2,79 zł), aby mogła przyjść na czas, na pierwszy rzut oka nie różnią się od innych powiadomień.
Fałszywa przesyłka za pobraniem
podobnie jak SMS od kuriera, nie wzbudza naszych podejrzeń, ponieważ w ferworze zakupów w tym okresie, często nawet nie pamiętamy, ile przesyłek zamówiliśmy. Płacimy fałszywemu kurierowi określoną, zwykle niewygórowaną i nie budzącą podejrzeń kwotę, gdzie po rozpakowaniu przesyłki okazuje się, że niczego takiego nie zamawialiśmy.
Fałszywe vouchery upominkowe
lub niewykorzystane karty przedpłacone w atrakcyjnej cenie, sprzedawane przez oszustów na mediach społecznościowych. Tego typu podarunki są na tyle uniwersalne i czasem wręcz pożądane przez część społeczeństwa, że łatwo jest ulec pokusie atrakcyjnej ceny rzekomego bonu podarunkowego.
Fałszywe linki z życzeniami
mogą narazić na straty finansowe lub kradzież tożsamości. Cyberprzestępcy udają Mikołaja i piszą maile z noworocznymi życzeniami, a w załączniku, w ramach prezentu, umieszczają „darmowe kupony”. Dla większej wiarygodności podają się przy tym za znaną markę, ponieważ te faktycznie swoim subskrybentom rozsyłają świąteczne kartki z życzeniami.
Kredyt lub prezent na raty
nawet bez wychodzenia z domu, gdyż obecnie wszystkie formalności można załatwić online, łącznie z podpisaniem umowy z bankiem. Jest to pole do działania przez cyberoszustów finansowych. Przestępcy dzwonią do potencjalnych ofiar, podając się za pracownika instytucji finansowej, przedstawiają atrakcyjną ofertę lub wysyłają maile z propozycją chwilowej pożyczki. Niektórzy oszuści wykupują nawet reklamy swoich „usług finansowych” w mediach społecznościowych.
Fałszywa oferta noclegu
której ofiarami padają najczęściej osoby działające spontanicznie i rezerwujące noclegi „na ostatnią chwilę” lub turyści szukający okazji cenowych w popularnych lokalizacjach w sezonie zimowym. Oszustwo „na kwaterę” polega na umieszczaniu w internecie, na portalach sprzedażowych czy na spreparowanych stronach internetowych, fałszywych ogłoszeń o miejscach noclegowych w atrakcyjnych cenach.
Jak uniknąć internetowych oszustw?
- Kupuj tylko u sprawdzonych sprzedawców – wybieraj renomowane sklepy i platformy sprzedażowe z dobrymi opiniami. Jeśli oferta wydaje się zbyt atrakcyjna, może to być próba oszustwa.
- Sprawdzaj adres strony internetowej – upewnij się, że zaczyna się od „https” i nie zawiera literówek lub podejrzanych znaków.
- Nie podawaj zbędnych danych – sklep powinien wymagać jedynie podstawowych informacji do realizacji zamówienia. Jeśli prosi o numer PESEL, skan dowodu osobistego lub inne wrażliwe dane, to sygnał ostrzegawczy.
- Uważaj na podejrzane wiadomości – oszuści często wysyłają fałszywe e-maile i SMS-y podszywając się pod banki lub firmy kurierskie. Nigdy nie klikaj w podejrzane linki i nie podawaj swoich danych logowania.
- Korzystaj z bezpiecznych metod płatności – najlepiej wybierać płatność kartą lub za pośrednictwem zaufanych systemów płatności online. Unikaj przelewów na prywatne konta.
Działanie oszustów i złodziei w sklepach stacjonarnych:
Prezent od aniołka
czyli świąteczne oszustwa charytatywne. Wzmożony ruch w galeriach handlowych i świąteczno-noworoczny czas, kojarzony z okresem dawania, są doskonałą okazją do organizacji zbiórek jedzenia, odzieży czy pieniędzy. Problem w tym, że zakupowicze rzadko je weryfikują. W konsekwencji datek na symboliczny prezent nie trafia do potrzebujących.
Kradzież kieszonkowa
Tłok w centrach handlowych, na targowiskach i komunikacji miejskiej sprzyja działalności kieszonkowców. Wystarczy chwila nieuwagi, by stracić portfel, telefon lub inne cenne przedmioty.
O czym warto pamiętać?
- Bądź czujny w zatłoczonych miejscach – np. przy kasach, w kolejkach czy w komunikacji miejskiej - kieszonkowcy działają najczęściej tam, gdzie jest tłum.
- Zabezpiecz swoje rzeczy – nie trzymaj portfela i telefonu w tylnej kieszeni spodni ani w otwartej torbie. Lepiej umieścić je w zamykanych, wewnętrznych kieszeniach.
- Nie noś dużych kwot gotówki – płać kartą lub telefonem, jeśli to możliwe
- Uważaj przy bankomatach – wpisując PIN, zasłaniaj klawiaturę ręką. Zanim skorzystasz z urządzenia, sprawdź, czy nie ma podejrzanych nakładek na klawiaturze lub czytniku kart.
- Nie zostawiaj zakupów bez nadzoru – nawet na chwilę. Złodzieje często korzystają z momentu nieuwagi klientów, np. w sklepach samoobsługowych.
Przedświąteczna gorączka często sprawia, że zapominamy o podstawowych zasadach bezpieczeństwa. Niezależnie od tego, czy robimy zakupy w sklepie stacjonarnym, czy przez internet - warto zachować czujność. Niefrasobliwość może kosztować nas nie tylko pieniądze, ale i spokój przed nadchodzącym Nowym Rokiem.
Prosimy, aby w natłoku obowiązków nie zapominać o własnym bezpieczeństwie i stosować się do podstawowych zasad ostrożności.
