Terroryzm - Centrum Profilaktyki Społecznej - Policja Śląska

Wydarzenia z 11 września 2001 roku w USA czy seria zamachów bombowych w Madrycie, a po nich kolejne, jakie miały miejsce w Anglii, Francji, Niemczech, Hiszpanii czy innych częściach świata pokazują najlepiej, że tak naprawdę nie ma kraju całkowicie wolnego od zagrożenia zamachami terrorystycznymi.

Dlatego też warto jest wiedzieć, jak zachować się w sytuacji zagrożenia zamachem terrorystycznym oraz jakie okoliczności winny skłonić nas do przemyślenia określonych sytuacji poprzedzających atak i naszej odpowiedniej reakcji.

INFORMACJE PODSTAWOWE
Obecnie najczęściej spotykanymi formami działań terrorystycznych, zmierzającymi do wywołania dużego oddźwięku medialnego, a zwłaszcza politycznego, są zamachy bombowe, użycie broni palnej czy wjazd rozpędzonym samochodem w tłum ludzi. Ataki ofiarami których są przede wszystkim osoby przypadkowe, przebywające w miejscach powszechnie dostępnych. To miejsca dużych skupisk ludzi, jak np. imprezy masowe, targowiska, dworce, przystanki komunikacyjne, duże sklepy, deptaki czy środki komunikacji publicznej.

Podstawową cechą działań terrorystycznych jest to, iż nie ma wyraźnych sygnałów ostrzegawczych o możliwości wystąpienia zamachu lub są one trudno dostrzegalne. Sprawcy ataku starają się jak najlepiej ukryć jego przygotowanie i rozpoczęcie, co zwiększa efekt ich działania dzięki zaskopczeniu ofiar.

CO ROBIĆ?

Tak więc, by nie stać się ofiarą ataku przede wszystkim, będąc w miejscach publicznych, trzeba zwracać uwagę na to, co dzieje się w najbliższym otoczeniu. Należy to otoczenie baczniej obserwować, starając się odpowiednio wcześnie dostrzec sytuacje nietypowe. Unikać słuchania na ulicy muzyki przez słuchawki czy korzystania z telefonu w sposób odwracający uwagę.

Nasze zainteresowanie i uwagę powinny przykuć takie sytuacje, jak:

• rzucające się w oczy nietypowe zachowania innych osób;
• osoby ubrane nietypowo do aktualnej pory roku;
• osoby niosące w rękach przedmioty niebezpieczne czy broń;
• pozostawione bez opieki przedmioty, typu: plecaki, teczki, paczki, pakunki itp.;
• samochody, a w szczególności furgonetki, parkujące w nietypowych miejscach tj. w pobliżu kościołów, synagog lub miejsc organizowania imprez masowych i zgromadzeń;
• samochody szybko poruszające się w pobliżu dużych skupisk ludzi, w szczególności dostawcze czy ciężarowe.

Będąc w budynku użyteczności publicznej, warto też:

• zawczasu pomyśleć, którędy można się szybko ewakuować. Zapamiętać, gdzie znajdują się klatki schodowe i wyjścia ewakuacyjne;
• zwróć uwagę na ciężkie lub łatwo tłukące się przedmioty, które mogą być przesunięte, zrzucone lub zniszczone podczas wybuchu bomby;
• nie przyjmować od osób obcych żadnych pakunków oraz samemu nie pozostawiać bagażu bez opieki.

ATAK Z UŻYCIEM ŁADUNKU WYBUCHOWEGO

Jeżeli jesteśmy osobą, która została powiadomiona o podłożeniu bomby albo ujawniła przedmiot niewiadomego pochodzenia, co do którego istnieje podejrzenie, że może on stanowić zagrożenie dla osób i mienia, może być bombą, powininniśmy ten fakt niezwłocznie zgłosić:

• służbom odpowiedzialnym za bezpieczeństwo w danym miejscu; 
• administratorowi terenu, na którym zdarzenie ma miejsce; 
• Policji lub Straży Miejskiej.

Pamiętać jednak musimy, że informacji takiej nie należy przekazywać osobom niepowołanym, gdyż jej niekontrolowane rozpowszechnienie może doprowadzić do paniki i w konsekwencji utrudnić przeprowadzenie sprawnej ewakuacji osób z zagrożonego miejsca.

ZAPAMIĘTAJ!

Podejrzanych przedmiotów, w żadnym wypadku  NIE WOLNO DOTYKAĆ!, a poza tym, zgodnie z zasadą "JEŚLI WIDZISZ, BOMBĘ, TO ZNACZY ŻE ONA TEŻ WIDZI CIEBIE", jesteś w polu jej rażenia. MUSISZ TO MIEJSCE, JAK NAJSZYBCIEJ OPUŚCIĆ.  

Zawiadamiając Policję należy podać następujące informacje:

• rodzaj zagrożenia i źródło informacji o zagrożeniu (np. informacja telefoniczna, ujawniony podejrzany przedmiot);
• treść rozmowy z osobą informującą o podłożeniu ładunku wybuchowego;
• numer telefonu, na który przekazano informację o zagrożeniu oraz dokładny czas jej przyjęcia;
• adres, numer telefonu i nazwisko osoby zgłaszającej;
• opis miejsca i wygląd ujawnionego przedmiotu.

Jak sam powinieneś zachować się po otrzymaniu informacji o podłożeniu lub groźbie podłożenia bomby czy zarządzeniu ewakuacji miejsca, gdzie się znajdujesz?: 

• Podczas działań związanych z neutralizacją "bomby" zawsze stosuj się do poleceń Policji.
• Ciekawość może być niebezpieczna - jak najszybciej oddal się z miejsca zagrożonego wybuchem. Po drodze informuj o zagrożeniu jak największe grono osób, będących w strefie zagrożonej lub kierujących się w jej stronę.
• Po ogłoszeniu alarmu i zarządzeniu ewakuacji w obiektach publicznych, np. supermarketach, halach widowiskowo-sportowych, kinach, niezwłocznie udaj się do wyjścia, zgodnie ze wskazaniami administratora budynku lub wskazaniami upoważnionych osób.
• W przypadku włączenia parkingu w strefę zagrożenia, nie "ratuj" na siłę swojego samochodu - życie jest ważniejsze.
• Powyższe procedury obowiązują także w wszystkich rodzajach transportu publicznego.  

ATAK Z WYKORZYSTANIEM BRONI PALNEJ

Kiedy słyszymy strzały z broni palnej czy zauważymy ludzi z taka bronią powinno być to dla nas sygnałem, że znajdujemy się w obszarze, gdzie nasze zdrowie a nawet życie może być bardzo poważnie zagrożone. Musimy pamiętać, że pocisk wystrzelony z pistoletu, karabinu czy innego rodzaju broni może spowodować śmierć na bardzo dużym dystansie, nawet do jednego kilometra. Dlatego też, będąc w strefie, gdzie doszło do użycia broni palnej warto przestrzegać kilku ważnych zasad:

• w pierwszej chwili schowaj się, przykucnij lub nawet połóż się na ziemi i postaraj się jak najszybciej ustalić skąd padają strzały;
• staraj się tak szybko, jak to możliwe oddalić z miejsca zagrożonego, ukrywają się jednocześnie za dużymi, masywnymi przedmiotami, jeżeli trzeba to wyczołgaj się ze strefy ostrzału;
• gdy zdarzenie ma miejsce w budynku w którym pracujesz, robisz zakupy, spędzasz czas, a nie ma możliwości jego opuszczenia i oddalenia się w bezpieczne miejsce, w miarę możliwości ukryj się w jakimś ustronnym pomieszczeniu, zamknij drzwi lub zabarykaduj do niego wejście, zgaś światło;
• nie nagrywaj przebiegu zdarzenia za pomocą posiadanego telefonu, pamiętaj, że jeśli Ty widzisz sprawców to bardzo możliwe, że oni też widzą Ciebie, jeśli ty widzisz ich broń to ona „widzi” też Ciebie;
• jeżeli jesteś w samochodzie wykorzystaj to i odjedź jak najszybciej z miejsca ataku, kiedy nie ma takiej możliwości opuść samochód i oddal się pieszo;
• jeśli jesteś pasażerem środków komunikacji publicznej i istnieje taka możliwość oddal się jak najdalej z miejsca zagrożonego, a po zatrzymaniu tego środka transportu staraj się go opuścić i oddalić jak najszybciej;
• nie staraj się nawiązywać rozmowy ze strzelającymi, nie negocjuj i przekonuj, nie stawiaj oporu;
• jeżeli istnieje taka możliwość, jak najszybciej skontaktuj się telefonicznie z Policją informując o zaistniałym zdarzeniu i przekaż jak najwięcej zapamiętanych szczegółów zajścia i samych napastników;

Pamiętaj! Twoim głównym celem jest przetrwanie ataku!

Co robić w przypadku wkroczenia oddziału antyterrorystycznego:

• ZAPAMIĘTAJ! Szturm oddziału antyterrorystycznego będzie działaniem maksymalnie szybkim i z wykorzystaniem rożnych środków walki. Tak więc:
• zachowaj spokój i pomimo wydarzeń w jakich bierzesz udział staraj się myśleć racjonalnie,
• czekaj, nie włączaj się do walki, nie pomagaj, znajdź osłonę, kucnij lub połóż się na podłodze, ręce trzymaj na głowie - maja być one widoczne,
• szybko wykonuj polecenia wydawane przez oddział antyterrorystyczny, nie zadawaj zbędnych pytań,
• przygotuj się na ewentualność, że każda osoba obecna na miejscu zdarzenia może być traktowana jako potencjalny napastnik, możesz zostać obezwładniony a identyfikacja zostanie przeprowadzona dopiero po zakończeniu szturmu.

ATAK Z WYKORZYSTANIEM SAMOCHODU

Jedną z form ataku, jaki może mieć miejsce w naszym otoczeniu, jest wjazd samochodu w tłum ludzi czy próba potrącania ich idących ulicą czy chodnikiem. Sprawca stara się wykorzystać masę pojazdu, najlepiej żeby był duży (ciężarówka), albo jego prędkość, bądź łaczyć te elementy. Może też po zatrzymaniu się dalej zaatakować rannych czy inne osoby w otoczeniu przy pomocy róznych przedmiotów, w tym broni.
Dlatego też, bedąc w miejscach skupisk ludzkich, gdzie istnieje możliwość wjechania samochodem w tłum, warto zwrócić uwagę na otoczenie, starać się odpowiednio wczesniej zauważyć:

• nietypowe zachowanie poruszających się w pobliżu pojazdów (np. duża prędkość, jazda niewłaściwym torem ruchu, nagła zmiana kierunku jazdy, ustawienie się w kierunku grupy ludzi itp.),
• gdzie łatwo wjechać samochodem w przestrzeń, w której się znajdujemy (np. niski krawężnik, brak barierek ochronnych, otwarta przestrzeń w otoczeniu przystanku itp.),
• jak duża jest grupa osób w naszym otoczeniu.

Jeśli zauważymy atak, musimy:

• spróbować odskoczyć w bezpiecznym kierunku,
• zorientować się co robi kierowca po zatrzymaniu się samochodu (czy on albo inne osoby poruszające się tym autem, nie przystąpili do dalszej walki – atakowania ludzi);
• jeśli sprawca krzyczy i wymachuje przedmiotami niebezpiecznymi natychmiast UCIEKAĆ!
• jeśli nie ma już zagrożenia natychmiast powiadamiamy Policję oraz Pogotowie Ratunkowe, pomagamy rannym.

Opracowano:

w Zespole ds. Profilaktyki Społecznej, Nieletnich i Patologii Wydziału Prewencji KWP w Katowicach,

przy Wykorzystaniu materiałów MSWiA oraz KGP,

a także konsultacji ze SPAP w Katowicach.